FAQ
Toepassingsgebied
Bepalingen
Geldt de nieuwe wet van 17.12.2023 rond het verbeteren van de werkomstandigheden van de postpakketbezorgers (hierna ‘de pakjeswet’ genoemd) voor mij?
Ja, als u een aanbieder bent van postdiensten voor de distributie (A) van pakketten (B) in België (C) door pakketbezorgers (D).
De wet is op u van toepassing als aan alle 4 criteria A, B, C en D is voldaan.
Ze is niet van toepassing als minstens een van deze criteria niet voor u geldt.
Wat betekenen nu juist de 4 bepalende criteria voor de toepassing van de pakjeswet?
De distributie (A) van een postpakket, ook ‘last-mile distributie’ of ‘laatste-kilometer-distributie’ genoemd, is het proces gaande van het sorteren in het distributiecentrum tot de overhandiging van de postzendingen aan de geadresseerde. Dit omvat de voorbereiding van de ronde, het laden van de zendingen in het voertuig, hun vervoer en hun afgifte op het aangegeven adres. De onderneming die het pakket verstuurt, zorgt niet zelf voor de bezorging van zijn eigen pakket. (Voor meer informatie zie punt 3 Wat betekent ‘zelfbezorging’?).
Het pakket (B) is een postzending:
- Met een bezorgingsadres
- Die niet zwaarder is dan 31,5 kg
- Die toegestane goederen bevat met of zonder handelswaarde (geen brievenpost)
- Met een gesloten verpakking
In België (C) betekent dat de wet geldt voor ondernemingen
- Die pakketten bezorgen binnen België zelfs als het distributieproces in een ander land gestart is.
- Die pakketten bezorgen die vanuit België worden verdeeld en bestemd zijn voor het buitenland.
De pakketbezorgers (D) zijn de fysieke personen die pakketten bezorgen voor een aanbieder van postdiensten of een van zijn onderaannemers, ongeacht hun beroepsstatuut. Deze wet geldt dus voor pakketbezorgers die werknemer (inclusief studenten waarvan het studieprogramma voorziet in een arbeidsprestatie), zelfstandige of helper zijn.
Wat betekent ‘zelfbezorging’?
Zelfbezorging valt niet onder de pakjeswet. Een onderneming doet aan zelfbezorging wanneer die uitsluitend zijn eigen goederen bezorgt via zijn eigen netwerk. Dat wil zeggen via zijn eigen infrastructuur en zijn eigen werknemers of uitzendkrachten
Let op: een onderneming die naast de distributie via zijn eigen netwerk ook goederen van derden bezorgt, valt wel onder deze wet.
In de praktijk
Ik ben een ondernemer en verkoop mijn producten via een webshop. Ik voorzie niet zelf in de levering van mijn pakjes. Val ik dan onder deze wet?
Nee, bent u een ondernemer die producten via een webshop verkoopt en gebruikmaakt van externe leveranciers voor de bezorging ervan, dan valt u niet onder het toepassingsgebied van deze wet.
Let op, deze wetgeving is wel van toepassing op de pakketbezorgingsdiensten die voor u leveren.
Voorbeeld
Een kledingwinkel die zijn producten laat leveren door een (of meerdere) pakketbezorgingsdiensten valt niet onder deze wetgeving. De onderneming die de pakketbezorgdiensten aanbiedt valt wel onder deze wet.
Ik ben een ondernemer en verkoop mijn producten via een webshop. Ik voorzie zelf in de levering van mijn pakjes. Val ik dan onder deze wet?
Nee, verkoopt u als ondernemer uw eigen producten via een webshop en bezorgt u die zelf aan de klant, dan valt u niet onder deze wetgeving.
Let op, dit geldt alleen als u als onderneming enkel uw eigen producten bezorgt en geen pakketten bezorgt voor anderen.
Voorbeeld
Een meubelwinkel die zijn producten zelf levert, valt niet onder deze wetgeving.
De onderaannemer die voor die winkel producten levert, valt wel onder deze wetgeving.
Ik ben een ondernemer in de voedingssector. Ik voorzie zelf in de levering van maaltijden bij de klant. Val ik dan onder deze wet?
Nee, bezorgt u zelf als voedingsfirma of restaurant uw eigen voedingsmiddelen, kant-en-klare gerechten of nog te bereiden gerechten, dan is deze wetgeving niet op u van toepassing omdat dit onder de uitzondering van zelfbezorging valt.
Bezorgt u als voedingsfirma niet zelf, maar doet u een beroep op een netwerk van onderaannemers-bezorgers, dan is deze wetgeving ook niet op u van toepassing.
Let op, deze wetgeving is wel van toepassing op de onderaannemers die voor u leveren.
Voorbeeld
Een restaurant dat pizza’s levert via zijn eigen loontrekkend personeel of uitzendkrachten valt niet onder deze wetgeving.
Een restaurant dat pizza's levert via een onderaannemer, valt niet onder deze wetgeving.
Let op, deze wetgeving is wel van toepassing op onderaannemers zoals Uber Eats of Deliveroo, want zij leveren voor rekening van derden.
Ik ben een farmaceutisch bedrijf en doe beroep op externe leveranciers om medische hulpmiddelen en producten te leveren aan apotheken. Val ik onder deze wet?
Maakt u als farmaceutisch bedrijf gebruik van onderaannemers die voor u leveren, dan is deze wetgeving niet op uw farmaceutisch bedrijf van toepassing.
De onderaannemers vallen wel onder deze wetgeving, want zij verstrekken postdiensten voor rekening van derden.
Ik ben een verticaal geïntegreerde onderneming die ook producten van derden levert. Val ik onder deze wet?
U beschikt over uw eigen netwerk voor pakketbezorging en uw eigen personeel om eigen goederen te distribueren en u levert bovendien pakketten van andere bedrijven? Dan valt u onder deze wetgeving voor het geheel van uw pakketbezorgingen (dus zowel voor uw eigen pakketten als die van andere bedrijven).
Voorbeeld
Een e-commerceplatform dat niet alleen zijn eigen producten distribueert, maar ook producten van derden via zijn platform aanbiedt en distribueert, valt onder deze wetgeving.
Ik ben een verticaal geïntegreerde onderneming en ik lever enkel mijn eigen producten. Val ik onder deze wet?
U beschikt over uw eigen netwerk voor pakketbezorging en uw eigen personeel om eigen goederen te distribueren. U levert enkel uw eigen producten en géén producten van derden. Dan valt u niet onder deze wetgeving.
Voorbeeld
Een e-commerceplatform dat enkel zijn eigen producten aanbiedt en distribueert valt niet onder deze wetgeving.
Om na te gaan of de pakjeswet van toepassing is, is het raadzaam om het specifieke bezorgmodel van uw onderneming in detail te bekijken.
Een coördinator aanstellen binnen de pakjessector
Wie kan coördinator zijn?
Wat zijn de vereisten om coördinator te worden?
Om coördinator te worden, moet je minstens één jaar ervaring hebben in de postsector. De postsector bestaat uit bedrijven die zich bezighouden met postdiensten zoals gedefinieerd in de wet van 26 januari 2018 betreffende de postdiensten. Die postdiensten omvatten:
- het ophalen
- sorteren
- vervoeren
- de distributie van postzendingen.
Postdiensten verstrekt door de onderneming van wie de postzending afkomstig is, vallen niet onder die wet (er is dan sprake van ‘zelfbezorging’).
Welke functies met een gelijkaardige rol komen ook in aanmerking als coördinator?
Personen met een gelijkaardige rol, zoals vervoersmanagers of preventieadviseurs, kunnen ook in aanmerking komen als coördinator. Ook functies die een zeker niveau van beheer en verantwoordelijkheid inzake veiligheid vereisen, zoals transportplanners, fleet managers of operations managers, kunnen in aanmerking komen voor de rol van coördinator.
Is de coördinator een interne of externe medewerker?
De aanbieders van postdiensten en hun onderaannemers zijn vrij om een interne of externe coördinator aan te stellen.
Taken van de coördinator
Wat houdt de informatieplicht door de coördinator in?
Coördinators vervullen een belangrijke rol. Ze moeten de pakketbezorgers op een duidelijke manier informeren over hun rechten en plichten zoals bepaald in de postwet. Dat moet gebeuren:
- bij de start van de overeenkomst
- jaarlijks
- wanneer een pakketbezorger erom vraagt
Wat is het waakzaamheidsplan dat de coördinator moet opstellen?
De coördinator moet ook een waakzaamheidsplan opstellen en jaarlijks evalueren. Dat plan bevat:
- Een beschrijving van de bedrijfsstructuur: de keten van dochterondernemingen, onderaannemers en leveranciers
- Een risicoanalyse van mogelijke inbreuken op de wet van 26 januari 2018 betreffende de postdiensten en op het arbeids- en het socialezekerheidsrecht
- Maatregelen om die risico's te beheersen
De coördinator bekendmaken
Hoe geef ik de naam en contactgegevens van de coördinator door?
U geeft de naam en contactgegevens van de coördinator door via Mijn BELparcel. U doet dat in het kader van de zesmaandelijkse rapporteringsplicht. De eerste rapportering moet u indienen tegen 31 januari 2025, voor het daaraan voorafgaande semester.
Daarnaast moeten de naam en contactgegevens van de coördinator op een gemakkelijk toegankelijke plaats permanent zichtbaar zijn voor uw pakketbezorgers.
Tijdsregistratie
Ik maak als aanbieder van pakketbezorgingsdiensten gebruik van uitzendkrachten voor pakketdistributie. Moet ik voor hen tijdsregistratie uitvoeren?
Ja, het is de onderneming die de uitzendkrachten inzet – en niet het interimkantoor – die verantwoordelijk is voor de tijdsregistratie van die pakketbezorgers.
Op de onlinedienst BELparcel duidt u die uitzendkrachten aan met het statuut 'werknemer'.
Ik ben aanbieder van pakketdistributiediensten met eigen personeel, maar lever pakketdistributiediensten in opdracht van een onderneming die niet onderworpen is aan de ‘pakjeswet’. Moet ik voor mijn pakketbezorgers tijdsregistratie uitvoeren?
Ja, u moet in dat geval de dagelijkse tijdsregistratie uitvoeren voor uw werknemers-pakketbezorgers. Alle aanbieders van pakketbezorgdiensten zijn namelijk verplicht om de tijdsregistratie uit te voeren.
Op de onlinedienst BELparcel doet u die registraties in de hoedanigheid van 'onderaannemer' en laat u de zone 'opdrachtgever' leeg.
Een pakketbezorger bezorgt tijdens de pakketdistributie pakketten waarvan een gedeelte onder de pakjeswet valt en een ander gedeelte niet (gemengd transport). Moet er voor die bezorger tijdsregistratie worden uitgevoerd?
Ja, in dat geval moet de pakketdistributietijd van de pakketbezorger geregistreerd worden. De te registeren tijd loopt vanaf de starttijd van het vervoer voor de pakjes die onder de wetgeving vallen tot het ogenblik waarop het vervoer voor die pakjes stopt. Er is dus geen vrijstelling voor gemengd transport.
Een pakketbezorger bezorgt tijdens de pakketdistributie pakketten voor meerdere opdrachtgevers (die op hun beurt onderworpen zijn aan de ‘pakjeswet’). Hoe moet de tijdsregistratie in dat geval verlopen?
In dat geval moet er voor de pakketbezorger per opdrachtgever een afzonderlijke tijdsregistratie gebeuren. Vertrekt de pakketbezorger met pakketten voor alle opdrachtgevers op hetzelfde moment en vanaf dezelfde locatie, dan zullen die startgegevens identiek zijn. De eindtijd en eindlocatie van de registratie kan per opdrachtgever logischerwijze variëren.
Er hoeft maar één tijdsregistratie per dag per opdrachtgever uitgevoerd worden.
Mijn voertuig moet verplicht met een tachograaf rijden. Moet ik dan ook de tijdsregistratie uitvoeren?
Nee. Als de tachograafverplichting geldt, dan is de verplichting voor de registratie van pakketdistributietijden niet van toepassing.
Het elektronische systeem dat ik vandaag al gebruik voor mijn werknemers en zelfstandige bezorgers voldoet aan alle voorwaarden die de wet oplegt. Moet ik dan nog het RSZ-systeem gebruiken?
Nee, als uw eigen systemen voldoen aan de wettelijke voorwaarden dan mag u de verplichting voor registratie van pakketdistributietijden in de momenteel lopende eerste fase met uw eigen systemen uitvoeren.